คำถามพบบ่อยในการจัดฟันเด็ก ใช้วิธีไหน เริ่มกี่ขวบดีคำถามที่พบบ่อยที่สุดเกี่ยวกับการจัดฟันในเด็กมักเกี่ยวข้องกับ อายุที่เหมาะสมในการเริ่มจัดฟัน และ ประเภทของวิธีการรักษา ที่ใช้ โดยมีคำตอบสรุปดังนี้ครับ:
📅 1. เด็กควรเริ่มจัดฟันตั้งแต่อายุเท่าไหร่ดี?
อายุที่เหมาะสมจะแบ่งเป็น 2 ส่วน คือการตรวจประเมิน และการเริ่มรักษาจริง:
ประเด็น อายุที่เหมาะสม เหตุผล
ตรวจประเมินครั้งแรก 7-8 ขวบ ทันตแพทย์จัดฟันสามารถประเมินการเจริญเติบโตของ กระดูกขากรรไกร ได้แม่นยำที่สุดในช่วงนี้ เพื่อหาปัญหาโครงสร้างที่ต้องแก้ไขทันที
การจัดฟันระยะที่ 1 (Phase I) 7-10 ขวบ หากพบปัญหาโครงสร้างรุนแรง เช่น ฟันสบคร่อม หรือ ขากรรไกรยื่นผิดปกติ จะต้องเริ่มการรักษาทันที โดยใช้การเจริญเติบโตของเด็กมาช่วย
การจัดฟันระยะที่ 2 (Phase II) 10-14 ขวบ ส่วนใหญ่จะเริ่มเมื่อ ฟันแท้ขึ้นครบแล้ว เพื่อจัดเรียงฟันให้เข้าที่และปรับการสบฟันให้สมบูรณ์
กฎทอง: ไม่จำเป็นต้องรอให้ฟันแท้ขึ้นครบ การพาลูกไปตรวจเมื่ออายุ 7 ขวบ จะช่วยให้ทันตแพทย์สามารถแก้ไขปัญหาโครงสร้างได้ตั้งแต่เนิ่น ๆ
2. วิธีจัดฟันเด็กมีกี่แบบ และวิธีไหนดีที่สุด?
วิธีการจัดฟันในเด็กจะถูกเลือกตามเป้าหมายการรักษาในแต่ละระยะ โดยเน้นการใช้เครื่องมือที่สามารถปรับโครงสร้างขากรรไกรได้:
วิธีการในระยะที่ 1 (Phase I: Interceptive Treatment)
เป็นวิธีการเพื่อแก้ไขปัญหาใหญ่ของขากรรไกรและจัดการพื้นที่ฟัน:
เครื่องมือถอดได้สำหรับปรับขากรรไกร (Functional or Removable Appliances):
ใช้สำหรับ: แก้ไขปัญหา ขากรรไกรยื่น/คางยื่น (Underbite) หรือ ฟันสบคร่อม
หลักการ: เครื่องมือจะกระตุ้นหรือยับยั้งการเจริญเติบโตของกระดูกขากรรไกร ให้เข้าสู่ความสัมพันธ์ที่ถูกต้อง
เครื่องมือขยายขากรรไกร (Palatal Expander):
ใช้สำหรับ: แก้ปัญหา ขากรรไกรบนแคบ หรือ ฟันสบคร่อมด้านข้าง
หลักการ: ขยายกระดูกขากรรไกรบนในช่วงที่กระดูกยังอ่อนตัวอยู่ ทำให้มีพื้นที่เพียงพอให้ฟันแท้ขึ้น
เครื่องมือกันที่ (Space Maintainers):
ใช้สำหรับ: ในกรณีที่ ฟันน้ำนมหลุดก่อนกำหนด
หลักการ: รักษาช่องว่างของฟันน้ำนมที่หายไปไว้ เพื่อป้องกันไม่ให้ฟันซี่ข้างเคียงล้มมาปิดช่องว่างของฟันแท้
วิธีการในระยะที่ 2 (Phase II: Comprehensive Treatment)
เป็นวิธีการเพื่อจัดเรียงฟันแท้ทั้งหมดให้เข้าที่และปรับการสบฟัน:
เครื่องมือจัดฟันแบบติดแน่น (Metal or Self-Ligating Braces):
ใช้สำหรับ: จัดเรียงฟันแท้ทั้งหมดให้เข้าที่ มีประสิทธิภาพสูงในการเคลื่อนฟันที่ซับซ้อน
ข้อดี: ทนทานและให้ผลลัพธ์ที่คาดการณ์ได้
เครื่องมือจัดฟันใสสำหรับเด็ก (Invisalign First):
ใช้สำหรับ: จัดเรียงฟันและจัดการพื้นที่ในช่วงฟันชุดผสม
ข้อดี: สวยงาม ถอดทำความสะอาดได้ และช่วยให้เด็กดูแลสุขอนามัยช่องปากได้ดีกว่า
สรุปว่าวิธีไหนดีที่สุด?
ไม่มีวิธีไหนที่ดีที่สุด แต่มีวิธีที่ เหมาะสมที่สุด กับปัญหาของเด็กแต่ละคน ทันตแพทย์จัดฟันจะเป็นผู้เลือกเครื่องมือที่ตอบโจทย์เป้าหมายการรักษาในระยะนั้น ๆ เช่น หากต้องขยายขากรรไกร ก็จำเป็นต้องใช้ เครื่องมือขยายขากรรไกร ไม่สามารถใช้เครื่องมือจัดฟันใสแทนได้ครับ.